DESCRIBEN LAS CARACTERISTICAS DE LA VACUNACION CONTRA LA TOS FERINA





DESCRIBEN LAS CARACTERISTICAS DE LA VACUNACION CONTRA LA TOS FERINA

(especial para SIIC © Derechos reservados)
Estamos observando en los últimos años un aumento de la incidencia de tos ferina, a pesar de que todavía existe una importante infradeclaración. Por otra parte, la tos ferina se está presentando en niños bien vacunados, que han recibido la última dosis antes de 3-4 años, tiempo a partir del cual se dice clásicamente que desaparece la inmunidad.
Autor:
Fernando Moraga-llop
Columnista Experto de SIIC

Institución:
Hospital Universitario Vall d\'Hebron. Barcelona. UAB.


Artículos publicados por Fernando Moraga-llop
Recepción del artículo
24 de Octubre, 2011
Aprobación
1 de Mayo, 2012
Primera edición
1 de Octubre, 2012
Segunda edición, ampliada y corregida
7 de Junio, 2021

Resumen
La tos ferina es una enfermedad muy contagiosa producida por Bordetella pertussis y por Bordetella parapertussis, que tiene una alta tasa de ataque secundario (80%). En los últimos 20 años se ha observado su reemergencia en algunos países que siempre han mantenido altas coberturas de vacunación, y es en la actualidad la enfermedad inmunoprevenible más frecuente en los países desarrollados. La incidencia de la enfermedad ha aumentado en dos grupos de edad, los lactantes menores de 6 meses y los adolescentes y adultos. La limitada eficacia de las vacunas acelulares actuales (80%) y la pérdida de la inmunidad con el tiempo transcurrido desde la última dosis de vacuna administrada o el padecimiento de la enfermedad, son los factores principales que han contribuido al aumento de su incidencia en el adolescente y el adulto, que son quienes contagian al recién nacido y al lactante menor de 6 meses. La vacunación de la embarazada, implementar la estrategia del nido (coccon strategy) y la vacunación universal del adolescente y el adulto cada 10 años, con la actual vacuna dTpa, son medidas adecuadas para conseguir la protección del recién nacido y el lactante, y la eliminación de la enfermedad.

Palabras clave
tos ferina, vacunación antipertusis, vacuna dTpa, estrategia del nido, vacunación de la embarazada, vacunación del adulto


Artículo completo

(castellano)
Extensión:  +/-5.64 páginas impresas en papel A4
Exclusivo para suscriptores/assinantes

Abstract
Pertussis is a highly contagious disease caused by Bordetella pertussis and B. parapertussis with an 80% rate of household contacts of symptomatic cases acquiring infection. In the last 20 years, pertussis has re-emerged in some countries that have always had good vaccination uptake and is currently the most common immunopreventable disease in developed countries. The incidence of the disease has risen in two age groups: infants under 6 months of age, and adolescents and adults. The limited efficacy of the present acellular vaccines (80%) and waning immunity from the time of the last dose administered or of the disease are the main contributing factors to the increased incidence in adolescents and adults who are those who transmit the disease to newborns and infants under the age of 6 months. Vaccination in pregnancy, implementing the cocoon strategy and universal vaccination of adolescents and adults with the current Tdap vaccine are appropriate measures for achieving protection of neonates and infants and eradication of the disease.

Key words
Pertussis (whooping cough), pertussis vaccination, Tdap vaccine, cocoon strategy, vaccination in pregnancy, vaccination of adults


Clasificación en siicsalud
Artículos originales > Expertos de Iberoamérica >
página   www.siicsalud.com/des/expertocompleto.php/

Especialidades
Principal: Atención Primaria, Infectología
Relacionadas: Enfermería, Epidemiología, Inmunología, Medicina Familiar, Medicina Interna, Neumonología, Otorrinolaringología, Pediatría



Comprar este artículo
Extensión: 5.64 páginas impresas en papel A4

file05.gif (1491 bytes) Artículos seleccionados para su compra



Enviar correspondencia a:
Fernando Moraga-Llop, Universidad Autónoma de Barcelona, 08014, Barcelona, España
Bibliografía del artículo
1. Black RE, Cousens S, Johnson HL, Lawn JE, Rudan I, Bassani DG, et al. Global, regional, and national causes of child mortality in 2008: a systematic analysis. Lancet 375:1969-87, 2010.
2. Campins M, Moraga-Llop FA. Vacunación frente a la tos ferina en el adolescente y el adulto. Enferm Infecc Microbiol Clin 26(Supl 1):12-9, 2008.
3. Cherry JD. The present and future control of pertussis. Clin Infect Dis 51:663-7, 2010.
4. Celentano LP, Massari M, Paramatti D, Salmaso S, Tozzi AE. Resurgence of pertussis in Europe. Pediatr Infect Dis J 24:761-5, 2005.
5. Moraga F, Roca J, Méndez C, Rodrigo C, Pineda V, Martínez A, et al. Epidemiology and surveillance of pertussis among infants in Catalonia, Spain, during 1997-2001. Pediatr Infect Dis J 24:510-3, 2005.
6. Servei de Vigilància Epidemiològica de la Direcció General de Salut Pública del Departament de Salut. Brots epidèmics declarats a Catalunya l'any 2007. BEC 30:67-82, 2009.
7. Servei de Vigilància Epidemiològica de la Direcció General de Salut Pública del Departament de Salut. Brots epidèmics declarats a Catalunya l'any 2008. BEC 31:15-30, 2010.
8. Wendelboe AM, Van Rie A, Salmaso S, Englund JA. Duration of immunity against pertussis after natural infection or vaccination. Pediatr Infect Dis J 24:S58-61, 2005.
9. Pertussis vaccines: WHO position paper. WER 85:385-400, 2010.
10. Iglesias S, Martínez X, Codina G, Gorriz P, Campins M, Moraga-Llop FA. Importancia de la tos ferina en el lactante. Justificación de una nueva estrategia para su prevención. En: De Juanes JR, editor. XVII Jornadas Internacionales sobre Actualización en Vacunas, 2009. Madrid, ASFORISP, pp. 53-60, 2009.
11. Asociación Española de Vacunología. Calendario de vacunación. (Consultado el 25 de julio de 2011.) Disponible en: http://www.vacunas.org/es/calendario-vacunacion.
12. Campins-Martí M, Cheng HK, Forsyth K, Guiso N, Halperin S, Huang LM, et al. Recommendations are needed for adolescent and adult pertussis immunization: rationale and strategies for consideration. Vaccine 20:641-6, 2001.
13. Zepp F, Heininger U, Mertsola J, Bernatowska E, Guiso N, Roord J, et al. Rationale for pertussis booster vaccination throughout life in Europe. Lancet Infect Dis 11:557-70, 2011.
14. Theeten H, Rümke H, Hoppener FJP, Vilatimó R, Narejos S, Van Damme P, et al. Primary vaccination of adults with reduced antigen-content diphtheria-tetanus-acellular pertussis or dTpa-inactivated poliovirus vaccines compared to diphtheria-tetanus-toxoid vaccines. Curr Med Res Opin 23:2729-39, 2007.
15. Mertsola J, Van der Meeren O, He Q, Linko-Parvinen A, Ramakrishnan G, Mannermaa L, et al. Decennial administration of a reduced antigen content diphtheria and tetanus toxoids and acellular pertussis vaccine in young adults. Clin Infect Dis 51:656-62, 2010.
16. Booy R, Van der Meeren O, Su-Peing Ng, Celzo F, Ramakrishnan G, Jacquet JM. A decennial booster dose of reduced antigen content diphtheria, tetanus acellular pertussis vaccine (BoostrixTM) is immunogenic and well tolerated in adults. Vaccine 29:45-50, 2011.
17. Moraga-Llop FA, Campins Martí M. Tos ferina: ¿conocemos su incidencia real y cómo controlarla? En: Campins Martí M, Moraga Llop FA, editores. Vacunas 2005. Barcelona, Prous Science, pp. 9-23, 2005.
18. Healy CM, Rench MA, Baker CJ. Implementation of cocconing against pertussis in a high-risk population. Clin Infect Dis 52:157-62, 2011.
19. Forsyth KD, Wirsing von Konig CH, Tan T, Caro J, Plotkin S. Prevention of pertussis: recommendations derived from the second Global Pertussis Initiative roundtable meeting. Vaccine 25:2634-42, 2007.
20. Salleras L, Campins M, Castrodeza J, Domínguez A, Domínguez V, Fernández-Crehuet S, et al. Calendario de vacunaciones sistemáticas del adolescente y el adulto recomendado por la Sociedad de Medicina Preventiva, Salud Pública e Higiene (actualización del año 2009). Vacunas 11(Supl 2):204-15, 2011.
21. Centers for Disease Control and Prevention. Updated recommendations for use of tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussis vaccine (Tdap) in pregnant women and persons who have or anticipate having close contact with an infant aged < 12 months - Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 2011. MMWR 60:1424-6, 2011.
22. Skowronski DM, Janjua NZ, Tsafack EPS, Ouakki M, Hoang L, De Serres G. The number needed to vaccinate to prevent infant pertussis hospitalization and death through parent cocoon immunization. Clin Infect Dis 54:318-27, 2012.
23. Castagnini LA, Healy CM, Rench MA, Wootton SH, Munoz FM, Baker CJ. Impact of maternal postpartum tetanus and diphtheria toxoids and acellular pertussis immunization on infant pertussis infection. Clin Infect Dis 54:78-84, 2012.
24. Libster R, Edwards KM. How can we best prevent pertussis in infants? Clin Infect Dis 54:85-7, 2012.
25. Healy CM, Baker CJ. Infant pertussis: what to do next? Clin Infect Dis 54:328-30, 2012.
26. Edwards KM, Decker MD. Pertussis vaccines. En: Plotkin SA, Orenstein WA, Offit PA, editores. Vaccines. 5th ed. Philadelphia, Elsevier, pp. 467-517, 2008.
27. Knuf M, Schmitt, HJ, Wolter J, Schuerman L, Jacquet JM, Kieninger D, et al. Neonatal vaccination with an acellular pertussis vaccine accelerates the acquisition of pertussis antibodies in infants. J Pediatr 152:655-60, 2008.
28. Belloni C, De Silvestri A, Tinelli C, Avanzini MA, Marconi M, Strano F, et al. Immunogenicity of a three-component acellular pertussis vaccine administered at birth. Pediatrics 111:1042-5, 2003.
29. European Centre for Disease Prevention and Control. ECDC guidance. Scientific panel on childhood immunisation schedule: diphtheria-tetanus-pertussis (DTP) vaccination. Stockholm, October 2008 (Consultado el 22 de abril de 2010). Disponible en: www.ecdc.europa.eu.
30. Mooi FR. Bordetella pertussis and vaccination: the persistence of a genetically monomorphic pathogen. Infect Genet Evol 10:36-49, 2010.
31. Mooi FR, Van Loo IHM, Van Gent M, He Q, Bart MJ, Heuvelman KJ, et al. Bordetella pertussis strains with increased toxin production associated with pertussis resurgence. Emerg Infect Dis 15:1206-13, 2009.
32. Kubler-Kielb J, Vinogradov E, Lagergärd T, Ginzberg A, King JD, Preston A, et al. Oligosaccharide conjugates of Bordetella pertussis and bronchiseptica induce bactericidal antibodies, an addition to pertussis vaccine. Proc Natl Acad Sci USA 108:4087-92, 2011.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Está expresamente prohibida la redistribución y la redifusión de todo o parte de los contenidos de la Sociedad Iberoamericana de Información Científica (SIIC) S.A. sin previo y expreso consentimiento de SIIC.
ua31618